Füze tatbikatının Tahran ve Washington arasında tansiyonun yükseldiği bu dönemde Amerika'ya tehdit amacı taşıdığı yorumları yapılıyor.

Küresel petrol ticaretinin yüzde 20'sinin geçiş yaptığı stratejik öneme sahip Hürmüz Boğazı'nda yapılan tatbikat, geçen yaz bölgede petrol tankerlerini hedef alan bir dizi olaydan sonra Amerika ve İran arasında giderek tırmanan askeri çatışma tehdidini gözler önüne seriyor. Amerika, Irak’ın başkenti Bağdat'ta geçen Ocak ayında bir insansız hava aracıyla düzenlediği saldırıda İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani'yi öldürmüş, İran ise Irak'taki Amerikan güçlerini balistik füzelerle hedef alarak karşılık vermişti.

Corona virüsü pandemisinin gerek İran gerekse Amerika'da aylardır etkisini sürdürdüğü bu dönemde iki ülke arasında askeri bir ihtilaf olabileceğine ilişkin işaretler artıyor. Amerika'nın süresi Ekim ayında dolacak olan İran'a yönelik Birleşmiş Milletler silah ambargosunun uzatılmasında ısrar ediyor. Suriye semalarında bir Amerikan savaş uçağının İran'a ait bir yolcu uçağına yakın mesafe uçması da bir başka gerilim sebebi.

‘’Büyük Peygamber 14‘’ tatbikatı ilgili bugün yayınlanan görüntülere göre İran komandoları bir helikopterden sarkıtılan halatla uçak gemisi maketinin üzerine iniş yaptı. Görüntülerde uçak gemisi maketini çevreleyen sürat teknelerinin oluşturduğu beyaz dalgalar da göze çarptı.

Devlet televizyonu, İran askerlerinin tatbikat kapsamında liman kenti Bender Abbas yakınında olduğu bildirilen bir noktadaki hedefe uçaksavar ateşi açtığını da bildirdi. Askerler ayrıca omuzdan atılan roketlerle birlikte karadan ve deniz üzerindeki sürat teknelerinden füze ateşledi.

Devrim Muhafızları'nın internet sitesi Sepahnews’a göre operasyonu yürüten komutan Abbas Nilforoushan, muhafızların tatbikat sırasında "uzak noktalarda deniz yüzeyinde bulunan saldırgan hedefleri vurma kabiliyetine sahip uzun menzilli balistik füzeler" kullanacağını söyledi. Bu açıklama, 2015'te Devrim Muhafızlarının bir uçak gemisi maketini batırma tatbikatının benzerinin yapıldığına işaret ediyor.

Devrim Muhafızları Komutanı General Hüseyin Selami, tatbikata ilişkin, "İran ulusunun hayati çıkarlarını korumak için uyguladığımız politikalar savunma amaçlıdır. Hiçbir ülkeyi işgal etmeyeceğiz, ama taktik ve operasyonlarımızda son derece agresifiz. Bugün hava ve deniz güçlerimizin katıldığı bu tatbikat tamamen saldırı odaklıydı" dedi.

İran devlet televizyonu ayrıca sualtı tatbikatı yapan Devrim Muhafızları dalgıçlarını ve maket uçak gemisinin suyla temas ettiği kısmın hemen üzerinde patlama sonrasında oluşan deliği de gösterdi.

Bu görüntüler, geçen yıl Amerika'nın İran'ı Hürmüz Boğazı'ndan geçen petrol tankerlerinin gövdesine mıknatısla mayın yerleştirdiği suçlamasını akıllara getirdi. İran, Amerikan ordusunun Devrim Muhafızları'nın bir tankerden patlamamış mayını söktüğünü gösteren görüntüleri açıklamasına rağmen suçlamaları reddetmişti.

Maket ABD’nin uçak gemilerine benziyor

İran'ın düzenlediği son tatbikatta kullanılan maket uçak gemisi, Amerikan Donanması'nın Hürmüz Boğazı'ndan İran Körfezi'ne rutin olarak gönderdiği Nimitz sınıfı uçak gemilerine benziyor. Uçak gemisi sınıfı Nimitz ile aynı adı taşıyan Amerikan uçak gemisi USS Nimitz, geçen hafta Hint Okyanusu'ndan Ortadoğu sularına giriş yaptı. USS Nimitz'in Arap Denizi'nde USS Dwight D. Eisenhower'ın yerini alması bekleniyor.

USS Nimitz'in Ortadoğu’da görevi süresince Hürmüz Boğazı'ndan geçip geçmeyeceği netlik kazanmış değil. Gerginliklerin geçen yıl ilk tırmanmaya başladığı dönemde bölgeye sevkedilen USS Abraham Lincoln uçak gemisi, Hürmüz Boğazı'na yönelmeden önce Arap Denizi'nde aylarca kalmıştı. USS Dwight D. Eisenhower ise boğazdan geçen hafta başında geçmişti.

ABD Donanması'nın bölgedeki varlığı, Hürmüz Boğazı'nı Umman'la paylaşan Tahran için, İran güçlerinin Florida kıyısı açıklarında, Meksika Körfezi'nde konuşlanmasıyla eşdeğer. Ancak ABD Donanması, Hürmüz Boğazı'nın küresel deniz taşımacılığı ve enerji arzı açısından önemli bir uluslararası su yolu olduğunu savunuyor. Amerika, Ortadoğu petrolüne daha az bağımlı olmasına rağmen bölgede ciddi bir aksaklık yaşanması, petrol fiyatlarının hızla yükselmesine neden olabilir.

ABD Donanması'nın Bahreyn'de konuşlu olan 5'inci Filosu Sözcüsü Rebecca Rebarich, yetkililerin, İran'ın "hareketsiz bir uçak gemisine benzer bir gemiyle" tatbikat yaptığından haberdar olduklarını kaydetti.

Rebarich, Associated Press haber ajansına yaptığı açıklamada, "ABD Donanması, deniz güvenliği ve seyrüsefer özgürlüğünü teşvik etmek amacıyla ortaklarıyla birlikte savunma amaçlı tatbikatlar düzenliyor. Oysa İran korkutma ve baskı amaçlı saldırgan tatbikatlar yapıyor. İran'ın yoğun uluslararası su yolları civarında sergilediği sorumsuz davranışları her zaman dikkatle izliyoruz. Bu tatbikat bölgede koalisyon güçlerinin düzenlediği tatbikatları ya da Hürmüz Boğazı ve civarındaki sularda yapılan ticaretin serbest akışını aksatmamıştır" dedi.

VOA Türkçe